در اساطیر ایرانی آتش هفتمین آفرینش مادی اهورامزداست. نخست آسمان، دودیگر آب، سدیگر زمین، چهارم گیاه، ژنجم گوسفند، ششم مردم و هفتم آتش که درخشش او از روشنیِ بی کرانِ اهورامزدا است. در گات ها، سرودهای اشو زرتشت واژه «آتش» هشت بار به کار رفته است. در سرودهای گات ها، آتش مینوی و از آنِ مزدا است. او پاداش دهنده به دو گروه اشوان (راستگویان) و دُروندان (دروغکاران) است و نگهبان اشو است.
اندیشمندانِ فرهنگ و تمدن، آتش را وسیله پیشرفت بشر و گذر دهنده انسان از عصر تمدن اولیه به تمدن جدید و تکانل دهنده انسان اولیه وحشی به انسان پیشرفته و اجتماعی امروز دانسته اند.
در ایران باستان آتش دارای اهمیت و تقدس بوده و احترام و ارزش در خورِ خویش را در بر داشته است. در اوستا از آتش به عنوان یک پدیده اهورایی یاد شده و داور میان نیکوکاران و دروغکاران می باشد.
سرودِ «آتش نیایش» که در بخش «خرده اوستا» جای دارد، بسیار قدیمی ست. این سرود در تمامی مراسم شادی مانند سدره پوشی، گواه گیری، جشن ها و افتتاح ساختمان ها به دستیاری موبد سراییده می شود. آتش نیایش در حقیقت سرود شادی و شادمانی است و از قدیم پس از افروختن آتش خوانده می شده است.
